მსოფლიო შესაძლოა, ბანანის გარეშე დარჩეს

Tropical Race 4 (TR4) ნი­ა­და­გის სო­კოს და­ა­ვა­დე­ბა, რო­მე­ლიც ყვე­ლა­ზე გა­ყიდ­ვად Cavendish-ის ჯი­შის ბა­ნანს სრუ­ლი გა­ნად­გუ­რე­ბით ემუქ­რე­ბა, უკვე ვე­ნე­სუ­ე­ლა­შიც გა­მოჩ­ნდა. ამის შე­სა­ხებ გავ­ლე­ნი­ა­ნი პორ­ტა­ლი Americanfruit და ად­გი­ლობ­რი­ვი მე­დია იუ­წყე­ბა. მარ­თა­ლია, ვე­ნე­სუ­ე­ლას ხე­ლი­სუფ­ლე­ბას ეს ჯერ ოფი­ცი­ა­ლუ­რად არ და­უ­დას­ტუ­რე­ბია, მაგ­რამ სო­ცი­ა­ლურ ქსელ­ში გავ­რცე­ლე­ბუ­ლი ვი­დე­ო­ე­ბი ცხად­ყოფს, რომ ბა­ნა­ნის პლან­ტა­ცი­ებ­ზე სა­ვა­ლა­ლო მდგო­მა­რე­ო­ბაა.

East-fruit-ის ინ­ფორ­მა­ცი­ით, ვე­ნე­სუ­ე­ლა­ში TR4 შტა­მის გა­ჩე­ნით ბა­ნა­ნის ყვე­ლა­ზე დიდი ექ­სპორ­ტი­ო­რი ქვეყ­ნის, ეკ­ვა­დო­რის ირ­გვლივ წრე შე­იკ­რა. ვე­ნე­სუ­ე­ლამ­დე TR4 ჯერ კო­ლუმ­ბი­ა­სა და ჰონ­დუ­რას­ში გაჩ­ნდა, სა­დაც ბა­ნა­ნის პლან­ტა­ცი­ე­ბი და­ი­კე­ტა კი­დეც, მიმ­დი­ნა­რე თვე­ში კი სო­კოს ამ და­ა­ვა­დე­ბის არ­სე­ბო­ბა ეკ­ვა­დო­რის კი­დევ ერთ მე­ზო­ბელ ქვე­ყა­ნა­ში, პე­რუ­ში და­ა­დას­ტუ­რეს. თა­ვად ეკ­ვა­დორ­ში ნი­ა­და­გის სო­კოს და­ა­ვა­დე­ბის კე­რე­ბის გა­ჩე­ნა­ზე ინ­ფორ­მა­ცია ჯერ­ჯე­რო­ბით, არ გავ­რცე­ლე­ბუ­ლა. ეს ქვე­ყა­ნა ყო­ველ­წლი­უ­რად 6,5 მლნ ტონა ბა­ნა­ნის ექ­სპორ­ტს ეწე­ვა

.ეკ­ვა­დო­რი აღ­მო­სავ­ლეთ ევ­რო­პა­სა და ცენ­ტრა­ლურ აზი­ა­ში ბა­ნა­ნის უმ­სხვი­ლე­სი მიმ­წო­დე­ბე­ლია. პან­დე­მი­ის გამო 2020 წელს ეკ­ვა­დო­რის ეკო­ნო­მი­კა 8%-ით შემ­ცირ­და, რა­მაც ქვე­ყა­ნა ჰუ­მა­ნი­ტა­რულ კა­ტას­ტრო­ფამ­დე მი­იყ­ვა­ნა. ამას წინ უს­წრებ­და 2019 წლის სო­ცი­ა­ლუ­რი გა­მოს­ვლე­ბი, რის გა­მოც მთავ­რო­ბა იძუ­ლე­ბუ­ლი გახ­და, ქვეყ­ნის დე­და­ქა­ლა­ქი სხვა­გან გა­და­ე­ტა­ნა. ამას თან და­ერ­თო შარ­შან, სექ­ტემ­ბერ­ში მომ­ხდა­რი, შემ­დეგ კი გა­სულ თვე­ში გა­მე­ო­რე­ბუ­ლი სან­გა­ის ვულ­კა­ნის ამოფრქვე­ვა, რო­მელ­მაც ეკ­ვა­დო­რუ­ლი ბა­ნა­ნის ხა­რისხსა და მის ექ­სპორ­ტს სე­რი­ო­ზუ­ლი დარ­ტყმა მი­ა­ყე­ნა. სწო­რედ ამი­ტომ ბა­ნა­ნი, შარ­შან­დელ ფა­სებ­თან შე­და­რე­ბით, მსოფ­ლი­ოს თით­ქმის ყვე­ლა ქვე­ყა­ნა­ში გაძ­ვი­რე­ბუ­ლია

TR4 სოკოს აგრესიული დაავადებაა და სწრაფად ვრცელდება. მისი მოსპობის საშუალებები ჯერ არ არსებობს და მას ვერც შხამ-ქიმიკატები ვერ ერევა. აღსანიშნავია, რომ ხილის ხელახლა მოსაყვანად დაავადებული ფართობის გამოყენება 30-40 წლის განმავლობაში არ შეიძლება. ექსპერტების შეფასებით, Tropical Race 4 ნიადაგის სოკოს გავრცელებამ შესაძლოა, გენმოდიფიცირებული ბანანის დაჩქარებულად გამოყვანა და დანერგვა აუცილებელი გახადოს, რადგან პლანეტის მოსახლეობის მნიშვნელოვანი ნაწილი საკვების გარეშე დარჩება. ბანანი მცირე და ულტრამცირე მოხმარების ქვეყნებშიც კი ყველაზე გაყიდვადი ხილია. ბანანის მოშენება ტრადიციული სელექციით არ ხდება, რადგან ის ტრიპლოიდურ მცენარეთა ჯგუფს მიეკუთვნება და თესლს არ იძლევა, გენმოდიფიცირების ტექნოლოგიის შემუშავებას კი დრო სჭირდება. თუმცა აპრილის დასაწყისში გერმანული გაზეთი Die Welt წერდა, რომ ავსტრალიელმა ბიოტექნოლოგმა ჯეიმს დეილმა Cavendish-ის ბანანის გენმოდიფიცირებული სახეობა შექმნა, რომელიც TR4 სოკოზე არ რეაგირებს და დაავადების საფრთხე არ ემუქრება.

Tropical Race 4 თავიდან აზიაში, შემდეგ კი ავსტრალიაში გავრცელდა. 2016 წელს აფრიკასა და პაკისტანში გაჩნდა, ხოლო 2019 წლიდან უკვე სამხრეთ ამერიკაშია. ამის ყველას ეშინოდა, რადგან სამხრეთ ამერიკა მსოფლიო ვაჭრობისთვის ბანანის მოსავლის მთავარი რეგიონია.

აღსანიშნავია, რომ 1960-იან წლებში მსოფლიო ბაზარი Gros Michel-ის ჯიშის ბანანს ეკავა, რომელიც Cavendish-ის ჯიშს გაცილებით სჯობდა. ის უფრო დიდი, ტკბილი და არომატული იყო. თუმცა შემდგომში Gros Michel-ბანანი TR1 სოკომ მოსპო, რომელიც TR4 სოკოს დაავადების ახლო ნათესავია. დღეისთვის Gros Michel-ის ჯიშის ბანანი თითქმის აღარ არსებობს.

Cavendish-ის ბანანზე მსოფლიო გაყიდვების 95% მოდის. აზიის, აფრიკისა და ამერიკის ეკვატორული ქვეყნებიდან ექსპორტზე ბანანის მსოფლიო მოსავლის 15% გადის. ბანანის მსოფლიო მოსავალი ყოველწლიურად, დაახლოებით, 114 მლნ ტონაა. მსოფლიო ვაჭრობაში ბანანის წილი 30 მილიარდზე მეტ ევროდ არის შეფასებული.

მასალის გამოყენების პირობები


მთავარი სიახლეები




სხვა სიახლეები

1751825381

ახალი ამბები

ირაკლი კობახიძე: ოპონენტებს აწუხებთ მაღალი ეკონომიკური ზრდა, ეკონომიკურ ზრდაზე ამბობდნენ, რომ გვექნებოდა მინუსი და არის 9,8%, ამ კამპანიებმა შედეგი ვერ გამოიღო

ჩვენს ოპონენტებს ძალიან აწუხებთ მაღალი ეკონომიკური ზრდა, ერთ-ერთი ექსპერტი აცხადებდა, რომ ჩვენ გვექნებოდა ორნიშნა ინფლაცია ქვეყანაში, მაშინ, როდესაც გვაქვს სტანდარტული მაჩვენებელი ამ კუთხით, - ამის შე...

ირაკლი კობახიძე

1751823809

ახალი ამბები

ირაკლი კირცხალია: რამ გამოიწვია ორნიშნა ეკონომიკური ზრდა? სწორმა, პრაგმატულმა, გააზრებულმა, ცივი გონებით მიღებულმა გადაწყვეტილებამ, რასაც ერქვა - სამშვიდობო პოლიტიკა

ყველა საერთაშორისო შემფასებლის დასკვნით და პროგნოზით, საქართველოს ეკონომიკა ჯანსაღია და ზრდის ტენდენციას ინარჩუნებს. საქართველო ავანგარდშია ისეთ საერთაშორისო ავტორიტეტული ფინანსური ორგანიზაციის ანგარი...

ირაკლი კირცხალია

1751823532

ახალი ამბები

ლევან მაჭავარიანი პრეზიდენტის ინიციატივაზე: თუ ამაზე უარს იტყვიან, ჩვენი საფუძვლიანი ეჭვი გამყარდება, რომ ისინი თავისი ფეხით იმიტომ შედიან ციხეში, ეშინიათ იმ შედეგის, რაც დაუდგებათ 4 ოქტომბრის არჩევნებზე

„თუ ამაზე ისინი უარს იტყვიან, ამ შემთხვევაში, ჩვენი საფუძვლიანი ეჭვი გამყარდება, რომ ისინი თავისი ფეხით იმიტომ შედიან სასჯელაღსრულების დაწესებულებაში, ეშინიათ იმ შედეგის, რა შედეგიც მათ დაუდგებათ 4 ოქ...

ლევან მაჭავარიანი

1751821980

ახალი ამბები

შალვა პაპუაშვილი: საპარლამენტო არჩევნების წინ ჩვენ ვნახეთ ევროპელი პოლიტიკოსები და დიპლომატები, რომლებიც ჩართულები იყვნენ წინასაარჩევნო კამპანიაში, ეს იყო ანომალია

„თუკი მანამდე ყველა გვირჩევდა, რომ უნდა გვქონოდა სტრატეგიული მოთმინების პოლიტიკა, თურმე დადგა მომენტი, როდესაც ერთადერთი მოლოდინი, რაც ჩვენგან ჰქონდათ, ეს იყო ესკალაცია რუსეთთან იმ პირობებში, როდესაც...

პოლიტიკა

1751819792

მსოფლიო

თურქეთის ზოოპარკიდან ლომი გაიქცა და მძინარე კაცს თავს დაესხა

სამხრეთ თურქეთში, ზოოპარკიდან გაქცეული ლომის თავდასხმის შედეგად ფერმერი მძიმედ დაშავდა. მედიის ცნობით, ხმელთაშუა ზღვის კურორტ მანავგატში, ზოოპარკიდან, ღამით, მამალი ლომი, სახელად ზევსი, გალიიდან გაიქც...

 ლომი გაიქცა